ANAYASA MAHKEMESİ, BİNLERCE GAZİ VE ŞEHİT AİLESİNİ İLGİLENDİREN BİR KARARA İMZA ATTI

Asuman ARANCA / ANKARA

Çatışmaya girmeden şehit ya da gazi olanlar için de tazminat hakkı doğdu. Mayına basıp engelli duruma düşen gaziler ile Süleyman Şah operasyonu ya da F-4 uçakların düşmesi gibi olaylarda şehit olanların ailesi de tazminat alabilecek.

Anayasa Mahkemesi, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin, gaziler ve şehit yakınlarına tazminat hakkı tanıyan Borçlar Kanunu’nun 55. Maddesinin iptali için yaptığı başvuruyu geri çevirdi. Böylelikle çatışma haricinde de görev sırasında malul olan gaziler ile şehit düşenlerin aileleri de tazminat alabilecek.

”O PARA PROTEZLERE YETTİ”

Güneydoğu Gazisi Mustafa Çerik de, AYM’nin bu kararının ardından en azından maddi zararının karşılanması umudunun arttığını söyledi. 2012 yılında PKK’nın yerleştirdiği el yapımı mayına basarak iki ayağını kaybeden 28 yaşındaki Çerik, olayın ardından devletin kendisine verdiği tazminat miktarının protezlerinin fiyatıyla neredeyse aynı olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

“Benim 9 aylık bir çocuğum var. İki ayağım da bu haldeyken çalışabilmem mümkün değil. Üstelik ampute hale gelen ayağımdaki rahatsızlık bir yandan ilerlemeye devam ediyor. Bundan birkaç ay önce yeniden ameliyat olmam gerekti. İlerde de bu ameliyatların yenilenmesi gerekebilir. Benim yaşadığım evin dahi fiziki durumuma göre dizaynı gerekiyor. Yardım almaksızın yaşamam mümkün değil. Benim çocuğuma iyi bir gelecek bırakma hakkım yok mu? Ben ayaklarımı bu vatan için kaybettim, gerekirse canımı da verirdim. Ama bizim fedakarlığımızın karşılığı böyle mi olmalı?”

AYİM fikir değiştirdi
Gazi Mustafa Çerik gibi onlarca Gazi’nin de tazminat davalarında görev alan Avukat Ali Ömürlübay, AYM’nin bu kararını Sözcü’ye değerlendirdi. Ömürlübay, şunları söyledi:
“Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Borçlar Kanunundaki bu madde yürürlüğe girmeden önce, benzer davalarda maalesef “maddi tazminat hak edişi yok” deyip gazilerin ve şehit yakınlarının tazminat taleplerini reddediyordu. Bu kanunun yürürlüğe girmesinden sonra bu maddeye dayanarak AYİM, bir süre onlarca kişiye tazminat hakkı verdi ve böylece dava açma hakkı olan başta gaziler ve şehit yakınlarının acıları ve zararlarının bir nebze olsun karşılanmasının yolu açıldı. Ancak bu güzel gelişmelerden bir müddet sonra AYİM’de, bu maddenin Anayasa’ya aykırı olduğu fikri belirdi ve gazilerin, şehit yakınlarının lehine olan bu düzenleme için Anayasa’ya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesi’ne gittiler. Anayasa Mahkemesi de, AYİM’in bu iddiasını esastan görüşerek, kanunun Anayasa’ya uygun olduğunu söyledi.

Şehit aileleri de gaziler de yararlanacak
Bu kararla Anayasa Mahkemesi, AYİM’e, şehit yakınları, gaziler ve malulleri ilgilendiren bu maddeyi uygulaması gerektiğini belirtti. Örneğin, 1994 yılında gazi olup her hangi bir uzvunu kaybetmiş bir asker, eğer söz konusu uzuv kaybına ilişkin rahatsızlığında hala ilerleme olduğunu hastane raporuyla ortaya koyabiliyorsa, tazminat kazanma hakkına kavuşmuş olacak. Yakın zamandan örneklemek gerekirse de, Süleyman Şah türbesinin taşınması sırasında, çatışmaya girmemesine karşın görevi sırasında şehit düşen askerin ailesi de, F4 uçaklarında şehit olanların ailesinin de dava açmaları durumunda tazminat kazanma hakkı olacak. Bu acı ve zarar sadece gazilerin ve şehit yakınlarının üzerine bırakılmamalı, tüm toplum tarafından paylaşılmalıdır. Kaldı ki bu kanun çıkma amacı da ve sosyal devlet olmanın gerekliliği de budur zaten. Sonuç olarak biz artık, AYİM’in bu kanuna dayanarak yeniden gaziler ve şehit yakınları için tazminata hükmetmesini bekliyoruz. Benzer durumda olan bir çok gazi ve şehit yakınının acısı böylece bir nebze de olsa hafifleyebilir”