TSK – ASTSUBAYLARIN MALİ, MESLEKİ VE SOSYAL HAKLARINA İLİŞKİN BİLGİLENDİRME

25 Şubat 2014, Salı

TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNDEN HABERLER – 1

1.   Mali konularda yapılan çalışmalar:

      a.   Astsubayların 1’inci derecenin 4’üncü kademesine yükselebilmesi hususu, 03 Haziran 2012 tarihinde yasalaşmıştır.

      b.   İç güvenlik harekât (İGH) bölgesindeki personelin tamamı ile diğer bölgelerden makam ve rütbesi itibarıyla taşıdığı sorumluluğu, eğitimi, üstlendiği görevin riski/zorluk derecesi ve personelin ihtisası gibi hususlar da göz önünde bulundurularak 02 Kasım 2011 tarihinde bir kısım personelin tazminatlarında kısmi artışlar sağlanabilmiştir.

            (1)   Bu kapsamda, iç güvenlik faaliyeti icra edilen bölgelerde görevli personele verilmekte olan operasyon tazminatı (aylık 610 TL) ile ilgili olarak tazminat verilen personel ve birlik sayısında artış yapılmıştır.

            (2)   Ayrıca, birinci derece kritik illerde (Hakkari, Şırnak, Siirt, Hatay vb.) görev yapan personele hâlen ödenmekte olan 610 TL operasyon tazminatına ilave olarak; tüm subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erleri de kapsayacak şekilde;

                  (a)   Tabur ve aşağı seviyedeki hudut birlikleri, operasyon icra eden tabur ve aşağı seviyedeki birlikler ile ilçe jandarma komutanlıkları ve bağlı karakollardaki personele aylık sabit 728 TL,

                  (b)   Kritik illerde operasyon icra eden diğer birlikler ile havacılık unsurlarına, operasyona iştirak edilen gün ile orantılı olarak günlük 12 – 46 TL ilave operasyon tazminatı ödenmesine başlanmıştır.

            (3)   Her iki tazminatı da alan personele aylık 1.338 TL Operasyon Tazminatı ödenmektedir.

      c.   Emsallerine göre daha zor şartlarda ve mahrumiyet bölgelerinde görev yapanlar ile risk seviyesi yüksek görevlerde bulunanları motive etmek ve personeli mesleki gelişim için teşvik etmek maksadıyla;

            (1)   2012 Yılı TSK Yan Ödeme Kararnamesi ile;

                  (a)   Astsubay Üst Karargâh Hizmetleri Eğitimi alan astsubaylara,

                  (b)   Belediye sınırları dışındaki hudut ya da jandarma karakollarında görevli personele (subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erlere),

                  (c)   Patlayıcı madde imhası görevinde çalışan personele (subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erlere) ilave tazminat verilmesi,

            (2)   2014 Yılı TSK Yan Ödeme Kararnamesi ile;

                  (a)   Komutanlık görevine atanan muharip sınıf astsubaylara,

                  (b)   Sıralı Hizmet Garnizonuna 2 defa gidip müteakiben 3’üncü defa Doğu ve Güneydoğu illerine atanan personele (subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlara),

                  (c)   Muharip/Yardımcı sınıf bölük/birlik astsubayları (Jandarma Genel Komutanlığında bölük idari işler astsubayları) ve ikmal astsubaylarına,

                  (ç)   Süleyman Şah Saygı Karakolu’nda görev yapan personele (subay, astsubay ve uzman erbaşlara),

                  (d)   Özel Kuvvetler Okul Komutanlığı bünyesindeki taburlarda görev yapan personel (subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar) ile Özel Kuvvetler Komutanlığı Yurt Dışı Harekâta Hazırlık Şube Müdürleri/Merkez Amirliklerinde görevli personele (subay ve astsubaylara),

                  (e)   Deniz Kuvvetleri Komutanlığının yüzer birliklerinde görevli deniz hava kontrolörü/deniz ileri hava kontrolörlerine (subay ve astsubaylara) ilave tazminat verilmesi sağlanmış,

                  (f)   Ayrıca 2012 yılında Büyükşehir Belediye sınırlarının değişmesi ile jandarma karakollarına görevli personele ödenen tazminat ile İlçe Jandarma Komutanlarına ödenen tazminatlardaki tereddütlerin giderilmesi maksadıyla açıklayıcı bir hüküm getirilmiştir.

      ç.   02 Kasım 2011 tarihinde 2629 sayılı Kanun kapsamında; uçucu, paraşütçü, dalgıç, kurbağa adam gibi niteliklere sahip personelin tazminatlarında ortalama %5-20 oranında artış yapılmıştır.

      d.   Barışı destekleme ve koruma harekâtı kapsamında; Afganistan’da görevli personelin derecesine göre 48-70 dolar arasında olan gündelikleri 80-100 dolara çıkarılmış, aynı kapsamda Bosna-Hersek, Kosova, Arnavutluk gibi ülkelerde görev yapan personelin 48-75 dolar aralığındaki gündelikleri de 5’er dolar artırılarak 53-80 dolara çıkarılmıştır. Konuyla ilgili olarak 12 Şubat 2013 tarihinde Bakanlar Kurulu’nda karar alınmıştır.

      e.   T
SK’da görev yapan sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş/erlerden bölücü terör örgütü ile yapılan mücadele sırasında çatışma, pusu, baskın, yol kesme vb. olaylarda kaybolup akıbeti uzun süre açıklığa kavuşturulamayan personelin sözleşmelerinin uzatılması hususlarında mevzuatta bir hüküm bulunmamakta iken; ailelerin mağduriyetinin engellenmesi maksadıyla sözleşmelerin Gnkur.Bşk.nın onayı ile talebe bakılmaksızın uzatılabilmesine yönelik Kanun değişikliği 31 Temmuz 2013 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

      f.   MİT, Emniyet Hizmetleri Sınıfı personeli gibi emeklilerin maaşlarına 2006 yılında 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nda yapılan değişiklikle sağlanan 100 TL iyileştirmenin, makam tazminatı alamayan kıdemli binbaşı ve daha ast rütbedeki subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlara da verilmesi hususu 22 Şubat 2014 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Düzenlemeden yaklaşık 100.000’i astsubay emeklisi olmak üzere toplam 120.000 emekli personel yararlanacaktır.

      g.   657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile kamu görevlilerine verilen hakka benzer şekilde, 22 Şubat 2014 tarihinde yürürlüğe giren düzenleme ile askeri hizmete ilişkin görev ve sorumlulukları nedeniyle haklarında kamu davası açılmış TSK personeline de beraat etmeleri durumunda avukatlık ücretlerinin ve dava masraflarının ödenmesi imkânı sağlanmıştır.

      ğ.   22 Şubat 2014 tarihinde kabul edilen düzenleme ile sözleşmeli subay/astsubaylara sözleşmeleri sona erdiğinde ödenen tazminatlardan gelir vergisi kesintisi (9 yıllık sözleşmeli bir astsubay için yaklaşık 11.000 TL vergi kesilmektedir.) yapılmaması sağlanmıştır.

      h.   Özlük haklarının iyileştirilmesi çalışmalarına; subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş-er ayrımı yapılmadan, özellikle küçük rütbeli personelin lehinde olacak şekilde aralıksız devam edilmektedir. Bu kapsamda,

      ı.   1’inci dereceye yükselmiş ve 3600 ek göstergeyi hak etmiş olan binbaşı ve başçavuşlara da (emekliler dâhil) görev tazminatı verilmesi (yaklaşık 450 TL),

      i.   2003 yılı ve öncesi göreve başlamış olan astsubaylarımızın bir üst dereceye intibak işlemlerinin yapılması,

      j.   Özellikle düşük rütbeli personelin maaşlarına %20, diğer personele ise %7-12 oranında artış yapılması,

      k.   TSK personelinin özlük haklarının tek gösterge tablosu ile düzenlenmesi (Bu kapsamda; subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşların; öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri en son derece ve kademelerinin yeniden düzenlenerek; iki yıl ve daha fazla yüksek öğrenimi bitirenlerin 1/4’üne, lise ve dengi okulları bitirenlerin 2/6’sına, ortaokul ve dengi okulları bitirenlerin 3/8’ine kadar ilerlemesi, son 8 yıllık sicil not ortalaması 90 ve üzerinde olanlara ilave 1 kademe verilmesi amaçlanmıştır.),

      l.   5442 sayılı İl İdaresi Kanunu ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun kapsamında görevlendirilen personele (subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erlere) görev yaptıkları her gün için en yüksek Devlet memuru aylığının brüt tutarının 1/10’u tutarında (73 TL) ödeme yapılması,

      m.   Lojman tahsis edilmeyen TSK personeline, yaklaşık 460 TL artış getirilmesi,

      n.   Nöbet, atış, tatbikat, eğitim vb. nedenlerle fazla mesai yapan personele aylık yaklaşık 700 TL’ye kadar fazla mesai ücreti ödenmesi,

      o.   KKTC’de görev yapan personele ödenmekte olan tazminatın, adadaki hayat pahalılığı nedeniyle yarbay ve daha alt rütbedeki subay, astsubay, uzman erbaş ve sivil memurlar için artırılmasına yönelik teklifler yapılmış ve ilgili bakanlıklarla koordinesi devam etmektedir.

2.   Mesleki gelişime yönelik çalışmalar:

      TSK’da görev yapan astsubayların mesleki motivasyonunu yükseltmek, aidiyet duygularını geliştirmek, Kuvvet Komutanlıkları arasında uygulama birliği sağlamak ve Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde birlik, beraberlik ve dayanışmayı artırmak maksadı ile;

      a.   05 Nisan 2010 tarihinden itibaren, TSK Astsubay Üst Karargâh Hizmetleri Eğitimi (AÜKHE) verilmeye başlanmıştır. Bu kapsamda;

           (1)   Eğitimi başarıyla bitiren astsubaylara bir yıl kıdem, tazminat ve Astsubay Üst Karargâh Hizmetleri Şerit Rozeti verilmesi sağlanmış,

           (2)   Ayrıca, 20 Mart 2012’den itibaren AÜKHE programına yurt dışı tetkik gezisi ilave edilmiş,

           (3)   AÜKHE kontenjanları, Kuvvet ihtiyaçları dikkate alınarak 128’den 220’ye çıkarılmıştır.

      b.   Astsubayların yurt dışı sürekli görev (NATO ve ataşelik) kadrolarında % 63, yurt dışı geçici görev kadrolarında ise % 26 artış sağlanmıştır.

      c.   Astsubayların mesleki motivasyonlarını artırmak maksadıyla, azami %15 olan astsubaylıktan subaylığa geçiş kontenjanı 2012 yılından itibaren %25’e çıkarılmıştır.

      ç.   Mecburi hizmet süresi 03 Haziran 2012 tarihinde 15 yıldan 10 yıla düşürülmüştür.

      d.   Disiplini ve mesleki bilgisiyle emsallerine göre temayüz etmiş lisans, yüksek lisans ve doktora mezunu astsubayların askeri okulların uygun görülecek öğretmen kadrolarında görevlendirilmelerine imkân sağlayacak Kanun değişikliği, 31 Temmuz 2013 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

      e.   Bu çalışmalara ilave olarak; astsubay statüsündeki personelin, personel yönetim sistemi içinde sorunlarının çözümü ile kurum içi iletişimlerinin sağlıklı ve güvenli bir yapıda yürütülmesine destek olmak üzere Genelkurmay Başkanlığı astsubay kadrosu ihdas edilmiş ve 16 Temmuz 2012 tarihinde atama yapılmıştır. Ayrıca, Deniz Kuvvetleri Komut
anlığı ve Hava Kuvvetleri Komutanlığına ilave olarak; Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında da kuvvet astsubaylığı uygulaması başlatılmıştır.

      f.   Askeri ataşeliklere atanacak personele (subay ve astsubay), bedelinin %60’ı bütçeden karşılanmak üzere yurt içinde mahalli dilde eğitim verilmesine yönelik teklif 2014 Yılı Bütçe Kanunu ile yasalaşmıştır.

      g.   22 Şubat 2014 tarihinde yürürlüğe giren düzenleme ile yaş haddinden erken emekli olmak zorunda kalacak olan uzman erbaşlıktan astsubaylığa geçen personelin mağduriyetinin önlenmesi için yaş hadleri üstçavuşlar için 46’dan 52’ye, başçavuşlar için 49’dan 54’e çıkarılmıştır.

3.   Sosyal hakların iyileştirilmesine yönelik çalışmalar:

      a.   Hastanelerde; polikliniklerde uygulanan “muayene öncelik sırası”, statü ayrımı gözetilmeksizin acil hastalar, gaziler, 65 yaş üstü hastalar, şehit yakınları ve engellilere öncelik verecek şekilde değiştirilmiş; ayrıca “hasta servislerindeki odalar” rütbe ve statülere göre değil, yaşlı, bayan ve çocuklar öncelikli olacak şekilde hastaların durumuna göre düzenlenmiştir.

      b.   Tanınmış kişilerin orduevi ve askeri gazinolara girebilmesi maksadıyla daha önce subayların referansı ile verilen Tanınmış Kişi Kartının, astsubayların referansı ile de verilmesi uygulamasına 24 Nisan 2012 tarihinden itibaren başlanmıştır.

      c.   20 Nisan 2012 tarihinde “Sanık Asker Kişiler İçin Avukatlık Ücretinin Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”te yapılan değişiklik ile asker kişilerin; karakol, karakol nöbetçisi, devriye, nakliyat muhafazası hizmetlerinde veya asayişi temin ve kaçakçılığın men, takip ve tahkiki için görevlendirildiklerinde ya da önleyici, caydırıcı, düzenleyici, koruyucu ve adli görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi sırasında veya bu görevlerinden dolayı sanık durumuna düşmeleri halinde avukatlık ücretlerinin ödenmesine imkân sağlanmıştır.

      ç.   205 Sayılı OYAK Kanunu’nun 3’üncü maddesi gereğince oluşturulan 75 kişilik OYAK Temsilciler Kurulu’nun 27’si astsubay, 39 üyeli OYAK Genel Kurulu’nun Kanun’la belirlenmiş 19 yasal üyesinin dışında, Temsilciler Kurulu tarafından seçilen 20 üyesinin 8’i astsubaydır. Ayrıca; Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Milli Savunma Bakanı, Maliye Bakanı, Sayıştay Başkanı, TOBB Başkanı ve Türkiye Bankalar Birliği Başkanından oluşan seçim komitesi tarafından ilk defa OYAK Yönetim Kurulu’na bir astsubay seçilmiştir.

      d.   Disiplin hukukuna ilişkin problem sahalarının değişen ve gelişen günümüz hukuk anlayışına da uygun bir şekilde çözülmesinin gerekli olduğundan hareketle hazırlanan Disiplin Kanunu 16 Şubat 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yeni Disiplin Kanunu ile oda ve göz hapsi cezaları, dolayısıyla da Disiplin Ceza ve Tutukevleri kaldırılmış, amirlik görevinin en önemli yetkilerinden birisi olan disiplin cezası verme yetkisi, sicil amiri konumundaki bütün astsubaylara tanınmıştır.

      e.   Sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş/erlerden; kanser, tüberküloz, kronik böbrek yetmezliği ile ruh ve sinir hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananların (muvazzaf subay ve astsubaylarda olduğu gibi) sağlık kurulları raporlarında gösterilecek lüzum üzerine, toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartıyla tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulmalarına imkan verecek Kanun değişikliği 16 Şubat 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

      f.   İç Hizmet Yönetmeliğinde eski nasıplı astsubaylardan II. Kademeli Kıdemli Başçavuş rütbesinde olanlara verilen nöbet muafiyetinin;

           (1)   Astsubaylıktan subaylığa ve Uzman Jandarma/Uzman Erbaşlıktan astsubaylığa geçen personel için de görev süresine bağlı olarak verilmesi,

           (2)   Altı yıllık bekleme süresine tabi olan yeni nasıplı astsubaylar için de Kıdemli Başçavuş rütbesine ulaşanlara verilmesi,

           (3)   Emir subayları için tanınan nöbet muafiyetinin emir astsubayları için de tanınması şeklindeki Yönetmelik değişikliği 30 Mayıs 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

      g.   Devlet Memurları Kanunu’na tabi personelin özlük haklarında yapılan iyileştirmelerin subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar için de yapılması maksadıyla hazırlanan Kanun Tasarısı 03 Haziran 2012 tarihinde yasalaşmıştır. Bu kapsamda; eşi doğum yapan, kendisi veya çocuğu evlenen; eşi, anne, baba veya kardeşi vefat eden, bakmakla yükümlü olduğu yakını kaza geçiren veya önemli bir hastalığa yakalanan personele verilecek izin sürelerinin, Devlet Memurları Kanunu’nda yapılan iyileştirmelere paralel hale getirilmesi sağlanmıştır.

      ğ.   Subay orduevi olarak hizmet veren Ankara Sıhhiye Orduevinin C motel binası, 09 Ekim 2012 tarihinden itibaren “Astsubay Kısmı” olarak hizmete açılmıştır.

      h.   Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının; imkân ve özellikleri birbirinden farklılık gösteren muhtelif garnizonlarında orduevleri, askeri gazinolar ve kışla gazinoları teşkil edilmiş durumdadır. Ancak; bir kısım personel (subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaş) görevleri gereği (eğitim, tatbikat, kurs, şehir merkezine uzaklık vb.) kışlada kalmak istemekte veya garnizonda konuşlu orduevi ve askerî gazinolarda yatma yeri yetersizliği nedeniyle kışla gazinolarında yatma yeri teşkili ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu kapsamda hazırlanan TSK İç Hizmet Yönetmelik değişikliği 30 Mayıs 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.