TOPLU İŞ YASASI KABUL EDİLDİ

http://siyaset.milliyet.com.tr/toplu-is-yasasi-kabul-edildi/siyaset/siyasetdetay/18.10.2012/1614003/default.htm

Toplu iş yasası kabul edildi

TBMM Genel Kurulu’nda, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasa Tasarısı kabul edilerek, yasalaştı.

100 binlerce işçinin merakla beklediği Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasa Tasarısı yasalaştı.  TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı.

 Bazı düzenlemeler şöyle

-İşkolu sayısı 28’den 20’ye düşecek

-Bir işyerinin girdiği iş kolunun tespiti Çalışma ve Sosyal Güvenlik BakanlığI’nca yapılacak

-İşçi sendikalarına üye olmak için 16 yaş olan sınır 15 yaşa indirilecek

-Sendikaya üye olnak serbest olacak

-İşkolu barajı yüzde 3’e, işyeri barajı ise işletmelerden yüzde 50’den yüzde 40’a inecek.

-İşletmenin toplu iş sözleşmeleri için iş yerlerinin bir bütün olarak dikkate alınması ve yüzde 40 çoğunluğunun buna göre hesaplanması şartı aranacak. (Önder Yılmaz-Milliyet)

iŞTE DETAYLAR…

Kabul edilen yasayla, işkolları yeniden belirleniyor. İşkolu sayısı,  28’den 20’ye düşürülüyor. ”Avcılık, balıkçılık, tarım ve ormancılık”, ”Gıda  sanayi”, ”Madencilik ve taş ocakları”, ”Petrol, kimya, lastik, plastik ve  ilaç”, ”Dokuma, hazır giyim ve deri”, ”Ağaç ve kağıt”, ”İletişim”,  ”Basın-yayın ve gazetecilik”, ”Banka, finans ve sigorta”, ”Ticaret, büro,  eğitim ve güzel sanatlar”, ”Çimento, toprak ve cam”, ”Metal”, ”İnşaat”,  ”Enerji”,”Taşımacılık”, ”Gemi yapımı ve deniz taşımacılığı, ardiye ve  antrepoculuk”, ”Sağlık, sosyal hizmetler”, ”Konaklama ve eğlence işleri”,  ”Savunma ve güvenlik” ile ”Genel işler” olmak üzere 20 işkolu olacak.
         Sendika üyeliği ve üyelikten çıkmak için noter şartı kaldırılıyor.
         Bir iş yerinin girdiği işkolunun tespiti Çalışma ve Sosyal Güvenlik  Bakanlığı’nca yapılacak. Bu tespite karşı 15 gün içinde dava açılabilecek.  Mahkeme 2 ay içinde karar verecek, kararın temyiz edilmesi halinde Yargıtay,  konuyu 2 ay içinde kesin olarak karara bağlayacak.
         ”Zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni  kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat  karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama ve kaçakçılık”  suçlarından birinden mahkumiyeti bulunanlar, sendika kurucusu olamayacak.
         Sendika kuruculuğunda, fiil ehliyete sahip olmanın yanı sıra fiilen  çalışma şartı da aranacak.
        
Sendika üyeliği
         İşçi sendikalarına üye olmak için 16 yaş olan sınır, 15 yaşa  indirilecek.
         Sendikaya üye olmak serbest olacak. Hiç kimse sendikaya üye olmaya veya  olmamaya zorlanamayacak. İşçi veya işverenler, aynı işkolunda ve aynı zamanda  birden çok sendikaya üye olamayacak. Ancak aynı işkolunda ve aynı zamanda farklı  işverenlere ait iş yerlerinde çalışan işçiler birden çok sendikaya üye  olabilecek.
         Bir iş yerinde yardımcı işlerde çalışan işçiler de iş yerinin girdiği  işkolunda kurulu bir sendikaya üye olabilecek.
         Sendikaya üyelik, bakanlıkça sağlanacak elektronik başvuru sistemine,  e-devlet kapısı üzerinden üyelik başvurusunda bulunulması ve sendika tüzüğünde  belirlenen yetkili organın kabulü ile e-devlet kapısı üzerinden kazanılacak.  Üyelik başvurusu, sendika tarafından 30 gün içinde reddedilmediği takdirde, kabul  edilmiş sayılacak. Haklı bir neden gösterilmeden üyelik başvurusu kabul  edilmeyenler, bu kararın kendilerine tebliğinden itibaren 30 gün içinde yetkili  mahkemede dava açabilecek. Mahkemenin kararı kesin olacak. Mahkemenin davacı  lehine karar vermesi halinde üyelik, red kararının alındığı tarihte kazanılmış  sayılacak.
         Üyelik aidatı, kuruluşların tüzüklerinde belirtilen usul ve esaslara göre  genel kurul tarafından belirlenecek.
         Aidatı kesmeyen veya kesmesine rağmen 1 ay içinde ilgili işçi sendikasına  ödemeyen işveren, bildirim şartı aranmaksızın aidat miktarını bankalarca işletme  kredilerine uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödemekle yükümlü olacak.
        
Sendika üyeliğinin sona ermesi
         Her üye, e-devlet kapısı üzerinden çekilme bildiriminde bulunarak  üyelikten ayrılabilecek. E-devlet kapısı üzerinden yapılan çekilme bildirimi,  elektronik ortamda eş zamanlı olarak bakanlığa ve sendikaya ulaşacak.
         Çekilme, sendikaya bildirim tarihinden itibaren 1 ay sonra geçerlilik  kazanacak. Çekilenin 1 aylık süre içinde başka bir sendikaya üye olması halinde  yeni üyelik, bu sürenin bitiminde kazanılmış sayılacak.
         Sendika üyeliğinden çıkarılma kararı, genel kurulca verilecek. Çıkarılma  kararına karşı üye, 30 gün içinde yetkili mahkemeye itiraz edebilecek.
         SGK’dan yaşlılık veya malullük aylığı ya da toptan ödeme alarak işten  ayrılan işçilerin sendika üyeliği sona erecek. Ancak çalışmaya devam edenler ile  sendika veya şubelerinin yönetim, denetleme ve disiplin kurallarındaki görevleri  sırasında yaşlılık veya malullük aylığı ya da toptan ödeme alanların üyeliği,  görevleri süresince ve yeniden seçildikleri sürece devam edecek.
         İşçi kuruluşu ve şubelerinin organlarında görev almak, üyeliği sona  erdirmeyecek.
         İşçi sendikası üyesinin, 1 yılı geçmemek üzere işsiz kalması üyeliğini  etkilemeyecek.
         Herhangi bir askeri ödev nedeniyle silah altına alınan üyenin üyelik  ilişkisi, bu süre içinde askıda kalacak.

Uluslararası kuruluşlara üyelik
         Kuruluşlar, tüzüklerinde gösterilen amaçlarını gerçekleştirmek üzere  uluslararası işçi ve işveren kuruluşlarının kurucusu ve üyesi olabilecek, dış  temsilcilik açabilecek.
         Uluslararası işçi ve işveren kuruluşları, Dışişleri Bakanlığı’nın görüşü  alınmak suretiyle İçişleri Bakanlığı’nın izniyle Türkiye’de temsilcilik  açabilecek ve üst kuruluşlara üye olabilecek.
         KKTC’de faaliyet gösteren işçi ve işveren kuruluşları, Türkiye’de kurulu  üst kuruluşlara üye olabilecek.
         Bir kuruluşun aynı nitelikteki bir kuruluşa katılması halinde, katılan  kuruluşun bütün hak, borç, yetki ve çıkarları katıldığı kuruluşa kendiliğinden  geçer.
        
İşçiler arasında ayrım yapamayacak
         Yasada, işçi kuruluşu yöneticiliği ve iş yeri sendika temsilciliğinin  güvenceleri de düzenleniyor.
         İşçilerin işe alınmaları; belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri,  belli bir sendikadaki üyeliği sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya  herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları şartına bağlı tutulamayacak.
         İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler  veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya  çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacak.
         İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya  işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine  katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamayacak  veya farklı işleme tabi tutulamayacak.
         İşverenin, fesih dışında aykırı hareket etmesi halinde işçinin bir yıllık  ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilecek.
         Sendikal nedenlerden dolayı iş sözleşmesinin feshi halinde işçi, dava  açma hakkına sahip olacak. Bu durumda işçinin 1 yıllık ücret tutarından az  olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilecek. Sendikal tazminat, işverenin işe  başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmayacak.
         İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiği iddiasıyla açılacak  davada, feshin nedenini ispat yükümlülüğü işverene ait olacak. Feshin işverenin  ileri sürdüğü nedene dayanmadığını iddia eden işçi, feshin sendikal nedene  dayandığını ispatla yükümlü olacak.
         Sendikalar, siyasi partilerin ad, amblem, rumuz veya işaretlerini  kullanamayacak.
         Sendikalar ticaretle uğraşamayacak ancak kuruluşlar genel kurul kararıyla  nakit mevcudunun yüzde 40’ından fazla olmamak kaydıyla sanayi ve ticaret  kuruluşlarına yatırımda bulunabilecek.
         Kuruluşlar elde ettikleri gelirleri üyeleri ve mensupları arasında  dağıtamayacak. Ancak sendikaların grev ve lokavt süresince tüzüklerine göre  üyelerine yapacakları yardımlar ile kuruluşların eğitim amaçlı yardımları bu  hükmün dışında olacak.

İş yeri sendika temsilcisinin atanması ve görevleri
         Toplu iş sözleşmesi yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendika, iş yerinde  işçi sayısı 50’ye kadar ise 1, 51 ile 100 arasında ise en çok 2, 101 ile 500  arasında ise en çok 3, 501 ile bin arasında ise en çok 4, bin 1 ile 2 bin  arasında ise en çok 6, 2 binden fazla ise en çok 8 olmak üzere iş yerinde çalışan  üyeleri arasından iş yeri sendika temsilcisi atayarak 15 gün içinde kimliklerini  işverene bildirecek. Bunlardan biri baştemsilci olarak görevlendirilebilecek.  Temsilcilerin görevi, sendikanın yetkisi süresince devam edecek.
         Sendikalar, kamu kurum ve kuruluşları, siyasi partiler, esnaf ve küçük  sanatkar kuruluşlarıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından yardım  ve bağış alamayacak. İşçi kuruluşları yurtdışında kurulu işveren ve işveren  kuruluşlarından, işveren kuruluşları ise işçi ve işçi kuruluşlarından yardım ve  b
ağış alamayacak.
         Dış kaynaklardan Bakanlar Kurulu’ndan izin alınmadıkça yardım ve bağış  kabul edilemeyecek.
         Kuruluşlar, yönetim kurulu kararıyla nakit mevcudunun yüzde 10’unu  aşmamak ve ilgili bakanlıklara devretmek kaydıyla eğitim, kreş, sağlık, kültür,  sanat ve spor tesisleri kurabilecek veya yurtiçi ve yurtdışındaki doğal afet  bölgelerine doğrudan veya yetkili makamlar aracılığıyla konut, eğitim ve sağlık  tesisleri kurulması amacıyla kamu yararına çalışan dernekler ile kamu kurum ve  kuruluşlarına ayni ve nakdi yardımda bulunabilecek.
         Sendika ve konfederasyonların denetimi, denetleme kurulları tarafından  yapılacak. Mali denetimleri, yeminli mali müşavirler yapacak.

 İşkolu barajı, yüzde 10’dan yüzde 3’e  düşürülüyor.
         TBMM Genel Kurulu’nda, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Tasarısı  kabul edilerek, yasalaştı.
         Bakanlar Kurulu, teşmili yapılacak iş yerinin kurulu bulunduğu işkolunda  en çok üyeye sahip sendikanın yaptığı bir toplu iş sözleşmesini, o işkolundaki  işçi veya işveren sendikalarının ya da ilgili işverenlerden birinin veya Çalışma  ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nın talebi üzerine, Yüksek Hakem Kurulu’nun görüşünü  aldıktan sonra tamamen veya kısmen ya da zorunlu değişiklikleri yaparak, o  işkolunda toplu iş sözleşmesi bulunmayan iş yeri veya iş yerlerine teşmil  edebilecek.
         İşkolu barajı yüzde 10’dan yüzde 3’e; işyeri barajı ise işletmelerde  yüzde 50’den yüzde 40’a inecek. İşçi sendikası, kurulu bulunduğu iş kolunda  çalışan işçilerin en az yüzde 3’ünün üyesi bulunması şartıyla, toplu iş  sözleşmesinin kapsamına girecek iş yerinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının,  işletmede ise yüzde 40’ının kendi üyesi bulunması halinde toplu iş sözleşmesi  yapabilecek.
         Ayrıca işletmenin toplu iş sözleşmeleri için iş yerlerinin bir bütün  olarak dikkate alınması ve yüzde 40 çoğunluğun buna göre hesaplanması şartı  aranacak.
         İşletmede birden çok sendikanın yüzde 40 veya fazla üyesi varsa, başvuru  tarihinde en çok üyeye sahip sendika toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili olacak.
         Bir işveren sendikası, üyesi işverenlere ait iş yeri veya iş yerleri,  sendika üyesi olmayan bir işveren ise kendi iş yeri veya iş yerleri için toplu iş  sözleşmesi yapmaya yetkili olacak.
         Bir işkolunda çalışan işçilerin yüzde 3’ünün tespitinde, bakanlıkça her  yıl ocak ve temmuz aylarında yayımlanan istatistikler esas alınacak. Bu  istatistiklerde, her bir işkolundaki toplam işçi sayısı ile işkollarındaki  sendikaların üye sayıları yer alacak. Yayımlanan istatistik, toplu iş sözleşmesi  ve diğer işlemler için yeni istatistik yayımlanıncaya kadar geçerli olacak. Yetki  belgesi almak üzere başvuran veya yetki belgesi alan işçi sendikasının yetkisini,  daha sonra yayımlanacak istatistikler etkilemeyecek.
         Yayımından itibaren 15 gün içinde itiraz edilmeyen istatistik  kesinleşecek. İstatistiğin gerçeğe uymadığı gerekçesiyle bu süre içinde Ankara İş  Mahkemesi’ne başvurulabilecek. Mahkeme bu itirazı 15 gün içinde sonuçlandıracak.  Mahkemece verilen karar ilgililerce veya Bakanlıkça temyiz edilebilecek. Yargıtay  temyiz talebini 15 gün içinde kesin olarak karara bağlayacak.
         Bakanlık, yetkili sendikanın belirlenmesinde ve istatistiklerin  düzenlenmesinde kendisine gönderilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile  Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan işçi bildirimlerini esas alacak.

Yetki tespiti için başvuru
         Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası, bakanlığa başvurarak  yetkili olduğunun tespitini isteyecek. İşveren sendikası veya sendika üyesi  olmayan işveren de bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini talep  edebilecek.
         Bakanlık, kayıtlarına göre başvuru tarihi itibarıyla bir işçi  sendikasının yetkili olduğunu tespit ettiğinde, başvuruyu, iş yeri veya  işletmedeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikaları ile taraf  olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene 6 iş günü içinde  bildirecek.
         Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin yüzde 3’ünden daha az üyesi  bulunan işçi sendikası, yetki itirazında bulunamayacak.
         Sigortalılığın başlangıcıyla sona ermesine ilişkin bildirimlerin yasal  süresi içinde SGK’ya yapılmayanlar, yetkili işçi sendikasının tespitinde dikkate  alınmayacak.
         İtiraz dilekçesinde veya ekinde somut delillerin yer almaması halinde  itiraz incelenmeksizin reddedilecek. İşçi ve üye sayılarının tespitinde maddi  hata ve süreye ilişkin itirazları mahkeme 6 iş günü içinde duruşma yapmaksızın  kesin olarak karara bağlayacak. Bunların dışındaki itirazlar için mahkeme,  duruşma yaparak karar verecek ve karar temyiz edildiği takdirde, Yargıtay  tarafından 15 gün içinde kesin olarak karara bağlanacak.
         Kendisine yetki şartlarına sahip olmadığı bildirilen işçi sendikası, 6 iş  günü içinde yetkili olup olmadığının tespiti için dava açabilecek. Mahkeme açılan  davayı o işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde 3’ünü üye kaydeden işçi  sendikaları ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene de  bildirecek. Mahkeme davayı 2 ay içinde sonuçlandıracak. İtiraz, karar  kesinleşinceye kadar yetki işlemlerini durduracak.
         Arabulucunun görevi kendisine yapılacak bildirimden itibaren 15 gün  sürecek. Bu süre tarafların anlaşması ile en çok 6 iş günü uzatılabilecek.
         Arabuluculuk süresinin sonunda anlaşma sağlanamamışsa, arabulucu 3 iş  günü içinde uyuşmazlığı belirleyen bir tutanak düzenleyip uyuşmazlığın sona  erdirilmesi için gerekli gördüğü önerileri de ekleyerek görevli makama sunacak.  Görevli makam, tutanağı en geç 3 iş günü içinde taraflara tebliğ edecek.

Yüksek Hakem Kurulu’na ve özel hakeme başvuru
         Grev oylaması sonucunda grev yapılmaması yönündeki kararın  kesinleşmesinden itibaren 6 iş günü içinde işçi sendikası; grev ve lokavtın yasak  olduğu uyuşmazlıklarda tutanağın tebliğinden ya da erteleme süresinin  uyuşmazlıkla sonuçlanması halinde sürenin bitiminden itibaren taraflardan biri 6  iş günü içinde Yüksek Hakem Kurulu’na başvurabilecek. Aksi takdirde işçi  sendikasının yetkisi düşecek. Kurulun kararları kesin ve toplu iş sözleşmesi  hükmünde sayılacak.
         Taraflar anlaşarak toplu hak veya çıkar uyuşmazlıklarının her safhasında  özel hakeme başvurabilecek.
         Toplu iş sözleşmesine, taraflardan birinin başvurması üzerine özel hakeme  gidileceğine dair hükümler konulabilecek. Toplu iş sözleşmesinde aksine hüküm  yoksa, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun özel hakeme ilişkin hükümleri uygulanacak. Toplu hak uyuşmazlıklarında özel hakem kararları genel hükümlere tabi olacak.
         Toplu çıkar uyuşmazlıklarında taraflar özel hakeme başvurma hususunda  yazılı olarak anlaşma yaparlarsa, bundan sonra arabuluculuk, grev ve lokavt,  kanuni hakemlik hükümleri uygulanmayacak. Toplu çıkar uyuşmazlıklarında özel  hakem kararları toplu iş sözleşmesi hükmünde olacak.
         Uyuşmazlığın her safhasında taraflar anlaşarak özel hakem olarak Yüksek  Hakem Kurulu’nu da seçebilecek.
        
Yorum ve eda davasında faiz
         Uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesinin yorumundan doğan  uyuşmazlıklarda sözleşmenin taraflarınca yetkili mahkemede dava açılabilecek.  Mahkeme en geç 2 ay içinde karar verecek, kararın temyiz edilmesi halinde  Yargıtay uyuşmazlığı 2 ay içinde kesin karara bağlayacak
         Toplu iş sözleşmesine dayanan eda davalarında temerrüt tarihinden  itibaren işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanacak.
         Yüksek Hakem Kurulu’nun yapısı, çalışma esasları yeniden belirleniyor.  Kurul, Yargıtay’ın bu düzenlemeden doğan uyuşmazlıklara bakmakla görevli  dairelerin başkanlarından en kıdemli olanın başkanlığında üçlü temsile dayalı  olarak 8 üyeden oluşacak. Kurul başvuru dilekçesinin alındığı günden başlayarak 6  iş günü içinde başkan ve en az 5 üyenin katılımı ile toplanacak.

Grev ve lokavt
         Grev kararı, uyuşmazlık tutanağının tebliği tarihinden itibaren 60 gün  içinde alınabilecek ve bu süre içinde 6 iş günü önceden karşı tarafa bildirilecek  tarihte uygulamaya konulabilecek. Bu süre içinde, grev kararının alınmaması veya  uygulanacağı tarihin karşı tarafa bildirilmemesi halinde toplu iş sözleşmesi  yapma yetkisi düşecek.
         Uyuşmazlığın tarafı olan işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan  işveren, grev kararının kendisine tebliğinden itibaren 60 gün içinde lokavt  kararı alabilecek ve bu süre içinde 6 iş günü önceden karşı tarafa bildirilecek  tarihte uygulamaya koyabilecek.
         Bildirilen tarihte başlamayan grev hakkı veya lokavt düşecek. Süresi  içinde grev kararı uygulamaya konulmamışsa ve alınmış bir lokavt kararı da yoksa  veya lokavt da süresi içinde uygulanmaya konulmamışsa yetki belgesinin hükmü  kalmayacak.
         Grup toplu iş sözleşmesine ilişkin uyuşmazlıklarda grev kararı,  uyuşmazlığın kapsamındaki iş yerlerinin bir kısmı için alınmış olsa dahi lokavt  kararı uyuşmazlığın kapsamındaki başka iş yerleri için de alınabilecek.
         Kanuni grev kararı alınan bir uyuşmazlıkta Çalışma ve Sosyal Güvenlik  Bakanı, uyuşmazlığın çözümü için bizzat arabuluculuk yapabileceği gibi bir kişiyi  de arabulucu olarak görevlendirebilecek. 

Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasası’na  göre, iş kolunda en az yüzde 3 üye şartı; Ekonomik ve Sosyal Konsey’e üye  konfederasyonlara dahil işçi sendikaları için Ocak 2013 istatistiğinin yayımı  tarihinden 1 Temmuz 2016’ya kadar yüzde 1; 1 Temmuz 2018’e kadar ise yüzde 2  olarak uygulanacak.
         TBMM Genel Kurulu’nda, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasa Tasarısı,  kabul edilerek yasalaştı.
         Kanuna göre, grev kararının iş yerinde ilan edildiği tarihte o iş yerinde  çalışan işçilerin en az dörtte birinin ilan tarihinden itibaren 6 işgünü içinde  iş yerinin bağlı bulunduğu görevli makama yazılı başvurusu üzerine, görevli  makamca talebin yapılmasından başlayarak 6 işgünü içinde grev oylaması  yapılacak.
         Oylamada grev ilanının yapıldığı tarihte iş yerinde çalışan işçilerden  oylamaya katılanların salt çoğunluğu grevin yapılmaması yönünde karar verirse, bu  uyuşmazlıkta alınan grev kararı uygulanamayacak. Bu durumda belirtilen sürenin  sonuna kadar anlaşma sağlanamazsa veya işçi sendikası Yüksek Hakem Kurulu’na  başvurmazsa yetki belgesinin hükmü kalmayacak.
        
Grev ve lokavt yasakları
         Can ve mal kurtarma işlerinde; defin işlerinde, mezarlıklarda, şehir  şebeke suyu, elektrik, doğalgaz, petrol üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta  veya doğalgazdan başlayan petrokimya işlerinde, bankacılık hizmetlerinde, Milli  Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik  Komutanlığı’nca doğrudan işletilen iş yerlerinde, kamu kuruluşlarınca yürütülen  itfaiye ve şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde ve hastanelerde grev ve lokavt  yapılamayacak.
         Bakanlar Kurulu, genel hayatı önemli ölçüde etk
ileyen doğa olaylarının  gerçekleştiği yerlerde bu durumun devamı süresince yürürlükte kalmak kaydıyla  gerekli gördüğü iş yerlerinde grev ve lokavtı yasaklayabilecek. Yasağın  kalkmasından itibaren 60 gün içinde 6 işgünü önce karşı tarafa bildirilmek  kaydıyla grev ve lokavt uygulamasına devam edilecek.
         Başladığı yolculuğu yurtiçindeki varış yerlerinde bitirmemiş deniz, hava  ve kara ulaştırma araçlarında grev ve lokavt yapılamayacak.
         Karar verilmiş veya başlanmış olan kanuni bir grev ya da lokavt genel  sağlığı veya ulusal güvenliği bozucu nitelikte ise Bakanlar Kurulu bu  uyuşmazlıkta grev ve lokavtı 60 gün süreyle erteleyebilecek.
         Erteleme süresinin sonunda anlaşma sağlanamazsa, 6 işgünü içinde  taraflardan birinin başvurusu üzerine uyuşmazlık Yüksek Hakem Kurulunca  çözülecek, aksi takdirde işçi sendikasının yetkisi düşecek.

Grev ve lokavtın uygulanması
         İşçiler greve katılıp katılmamakta serbest olacak. Greve katılan  işçilerle lokavta maruz kalan işçiler, iş yerinden ayrılmak zorunda kalacak.  Greve katılmayan veya katılmaktan vazgeçenlerin iş yerinde çalışmaları hiçbir  şekilde engellenemeyecek. Ancak, işveren bu işçileri çalıştırıp çalıştırmamakta  serbest olacak. Greve katılan veya lokavta maruz kalan işçilerin iş yerine giriş  çıkışı engellemeleri yasak olacak. Grev başlamadan önce üretilen ürünlerin  satılmasına ve iş yeri dışına çıkarılmasına engel olunamayacak.
         Grev sırasında greve karar veren sendikanın kusurlu hareketi sonucu grev  uygulanan iş yerinde neden olunan maddi zarardan sendika sorumlu tutulacak.  Yetkili işçi sendikasının kararı olmadan işçi ya da yöneticilerin bireysel  eylemlerinden kaynaklanan zararlardan kusuru olan yönetici ya da işçi sorumlu  olacak.
        
Kanuni grev ve lokavta katılamayacak işçiler
         Hiçbir surette üretim veya satışa yönelik olmamak kaydıyla, niteliği  bakımından sürekli olmasında teknik zorunluluk bulunan işlerde faaliyetin  devamlılığını veya iş yeri güvenliğini, makine ve demirbaş eşyalarının,  gereçlerinin, hammadde, yarı mamul ve mamul maddelerin bozulmamasını ya da hayvan  ve bitkilerin korunmasını sağlayacak sayıda işçi, kanuni grev ve lokavt sırasında  çalışmak, işveren de bunları çalıştırmak zorunda olacak.
         Grev ve lokavta katılamayacak işçiler her ne sebeple olursa olsun kanuni  süre içinde tespit edilmemiş ise işveren veya işçi sendikası çalışacak işçi  sayısının tespitini süre geçtikten sonra da görevli makamdan isteyebilecek.  Gerekli hallerde görevli makam resen tespitte bulunabilecek.
         İşveren, grev ve lokavta katılamayacak işçilerden herhangi bir nedenle  çalışmayanların yerine görevli makamın yazılı izniyle yeni işçi alabilecek.
         Kanuni bir grev kararının alınmasına katılma, teşvik etme, greve katılma  veya greve katılmaya teşvik etme nedeniyle bir işçinin iş sözleşmesi  feshedilemeyecek.
        
Kanuni grev ve lokavtın iş sözleşmelerine etkisi
         Kanuni greve katılan, greve katılmayan veya katılmaktan vazgeçip de grev  nedeniyle çalıştırılamayan ve kanuni lokavta maruz kalan işçilerin iş  sözleşmeleri, grev ve lokavt süresince askıda kalacak.
         İşveren, grev ve lokavt nedeniyle iş sözleşmeleri askıda kalan işçilerin  grev veya lokavtın başlamasından önce işleyen ücretlerini ve eklerini olağan  ödeme gününde ödemek zorunda olacak.
         İşveren, iş sözleşmeleri askıda kalan işçilerin yerine, sürekli ya da  geçici olarak başka işçi alamayacak veya başkalarını çalıştıramayacak. İşverenin  bu yasağa aykırı hareketi, taraf sendikanın istemi durumunda görevli makamca  denetlenecek.
         Kanuni bir grev ve lokavt dolayısıyla iş sözleşmeleri askıda kalan  işçiler, grev veya lokavt süresince başka bir işverenin yanında çalışamayacak.  Aksi halde işçinin iş sözleşmesi işverence haklı nedenle feshedilebilecek. Ancak  kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçiler, kanuni haftalık çalışma süresini  tamamlayacak süreyi aşmamak üzere başka bir işverenin iş yerinde çalışabilecek.
         Kanun dışı grev yapılması halinde işveren, grevin yapılması kararına  katılan, grevin yapılmasını teşvik eden, greve katılan veya katılmaya ya da  devama teşvik eden işçilerin iş sözleşmelerini haklı nedenle feshedebilecek.
         Kanun dışı bir grev yapılması halinde bu grev nedeniyle işverenin  uğradığı zararlar, greve karar veren işçi kuruluşu veya kanun dışı grev herhangi  bir işçi kuruluşunca kararlaştırılmaksızın yapılmışsa, bu greve katılan işçiler  tarafından karşılanacak
         Kanun dışı lokavt yapılması halinde işçiler; iş sözleşmelerini haklı  nedenle feshedebilecek. İşveren, bu işçilerin lokavt süresine ilişkin iş  sözleşmesinden doğan bütün haklarını bir iş karşılığı olmaksızın ödemek ve  uğradıkları zararları tazmin etmekle yükümlü olacak.

Grev hakkının ve lokavtın kötüye kullanılması
         Taraflardan birinin veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nın başvurusu  üzerine yetkili mahkemece, grev hakkı veya lokavtın iyi niyet kurallarına aykırı  tarzda toplum zararına veya milli servete zarar verecek şekilde kullanıldığının  tespit edilmesi halinde, uygulanmakta olan grev veya lokavtın durdurulmasına karar verecek.
         Kanuni bir lokavtın iş yerini temelli olarak kapalı tutmak amacıyla  yapıldığı kesinleşmiş mahkeme kararıyla belirlenirse, mahkeme kararının lokavt  yapmış işverene veya işveren sendikasına bildirilmesi ile birlikte lokavt  durdurulacak.
         Grevin uygulanmasına son verilmesi lokavtın, lokavtın uygulanmasına son  verilmesi grevin kaldırılmasını gerektirmeyecek.
         Grevi uygulayan işçi sendikasının herhangi bir nedenle kapatılması,  feshedilmesi veya infisah etmesi hallerinde grev ve alınmış bir karar varsa  lokavt kendiliğinden sona erecek ve yetki belgesi hükümsüz olacak. Lokavtı  uygulaya
n işveren sendikasının herhangi bir nedenle kapatılması, feshedilmesi  veya infisah etmesi hallerinde lokavt kendiliğinden sona erecek.
         Grevi uygulayan sendikanın, yetki tespit başvurusu tarihinde iş yerindeki  üyesi işçilerin dörtte üçünün sendika üyeliğinden ayrıldıklarının tespiti  halinde, ilgililerden biri grevin sona erdirilmesi için yetkili mahkemeye  başvurabilecek.
         Bakanlık, toplu iş sözleşmeleri için bir sicil tutacak. Toplu iş  sözleşmesinin metni üzerinde anlaşmazlık çıktığı takdirde, Bakanlıkça sicile  kaydedilmiş metin esas alınacak.
         Bakanlık, yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde  kayıtlarında yer alan üye listelerini işçi sendikalarına gönderecek. Sendikalar,  varsa itirazlarını bir ay içinde Bakanlığa bildirecek. Bakanlık, itirazları en  geç bir ay içinde karara bağlayacak.
         Sendikalar faaliyet göstereceği iş kolunu, işkoluna giren işlerin,  bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 1 ay içinde  yönetim kurulu kararıyla belirleyecek.
         Sendika üyeliğinin kazanılması ve üyelikten çekilme işlemlerinin e-devlet  kapısı üzerinden yapılmasına, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten birinci yılın  sonuna kadar geçiş süreci olacak.
        
Kademeli geçiş
         Geçici 6. maddede yapılan değişiklikle, ”Kurulu bulunduğu iş kolunda en  az yüzde 3 üye şartı”; Ekonomik ve Sosyal Konsey’e üye konfederasyonlara bağlı  işçi sendikaları için Ocak 2013 istatistiğinin yayımı tarihinden 1 Temmuz 2016  tarihine kadar yüzde 1; 1 Temmuz 2018 tarihine kadar ise yüzde 2 olarak  uygulanacak.
         En son yayınlanan 2009 istatistiği sonrasında, 15 Eylül 2012’ye kadar  kurulmuş ve Ekonomik ve Sosyal Konsey’e üye konfederasyonlara üye olmuş işçi  sendikalarının, bu kanunun yürürlük tarihinden Ocak 2013 istatistiklerinin  yayımlandığı tarihe kadar yapacakları yetki tespit talepleri, ”İş yerinde  çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde 40’ının kendi üyesi  bulunması” şartlarına göre bakanlıkça sonuçlandırılacak.
         Ocak 2013 istatistiklerinin yayımlandığı tarihe kadar bakanlığa yapılan  yetki tespit başvurularıyla bu kanunun yürürlüğünden önce imzalanmış toplu iş  sözleşmesi, Ocak 2013 istatistikleri yayımından sonra sona erecek olan  sendikaların, bir sonraki toplu iş sözleşmesiyle sınırlı olmak üzere yapacakları  yetki tespit başvuruları, eski kanuna göre bakanlıkça yayımlanmış Temmuz 2009  istatistikleri ve eski kanunda belirtilen hükümlere göre sonuçlandırılacak.
         Bu kanunun yürürlük tarihinden öne başlayan toplu iş sözleşmesi  görüşmeleri ve toplu iş uyuşmazlıkları da eski kanuna göre sonuçlandırılacak.

”Sanal rakamlardan kurtardınız”
         Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, tasarının yasalaşmasının  ardından teşekkür konuşmasında, çalışma hayatının önünde çok ciddi engelleri  kaldırdıklarını ifade etti. Çelik, taşeron çalışanlarla ilgili düzenlemeyi de  hızlı şekilde gündeme getirmeyi hedeflediklerini söyledi.
         Çelik, ”Bu akşam ne yaptınız; ’5 milyon 400 bin çalışan yok’ dediniz,  ’Türkiye’de sendikalı olabilecek 11 milyon 110 bin kişi var’ dediniz. Sanal  rakamlardan kurtardınız. ’3 milyon 232 bin sendikalı yok’ dediniz, ’Türkiye’de  937 bin sendikalı var’ dediniz. Gerçek rakamlara döndük” dedi.
         Sanal rakamların, Türkiye’ye, bakanlığa, Meclis’e yakışmadığını ifade  eden Çelik, bundan sonra 937 bini, 1 milyona, 2 milyona çıkarma çabası içinde  olunması gerektiğini vurguladı.
         Çelik, geçici 6. maddeyle, 51 sendikanın 2009 yılında yetkili olduğunu  anımsatarak, temmuz ayı istatistiklerine göre, yetkili olan bu sendikalara toplu  sözleşme hakkı getirdiklerini, 51 sendikayı koruduklarını belirtti.
         Faruk Çelik, şöyle konuştu:
         ”2,5 aylık bir dönem içerisinde iş yeri, işkolu barajı aramıyoruz,  sendikalara bir imkan. 2,5 aylık dönem içinde iş yerinde 50 artı 1’i sağlayan  sendikalar, yetki alma imkanı elde edecek ve barajları yüzde 10’dan geçici  olarak, Temmuz 2016’ya kadar yüzde 1’e, Temmuz 2018’e kadar kademeli olarak yüzde  2’ye taşıdık. ’Bunlar sıfır olsaydı’ da denebilir. Ama bu sendikalara çok ciddi  bir şekilde alan, zemin açan bir düzenleme. Yaptığımız düzenlemeler, TÜRK-İŞ,  HAK-İŞ, DİSK, TOBB, TİSK, tüm çalışma hayatı içindir.”
         Tasarının yasalaşmasının ardından EXPO 2016 Antalya Kanunu Tasarısı’nın  görüşmelerine geçildi.
         AK Parti Antalya Milletvekili Sadık Badak’ın konuşmasının ardından  birleşime ara verildi.
         Aranın ardından Komisyon ve Hükümetin yerine oturmaması üzerine, TBMM  Başkanvekili Güldal Mumcu, 23 Ekim saat 15.00’te toplanmak üzere birleşimi  kapattı.